Queer

Luca Guadagnino, 2024. US, 137'
Uloge: Daniel Craig, Daan de Wit, Jason Schwartzman, Henrique Zaga
Scenarij: Justin Kuritzkes
Nominacija za nagradu Zlatni globus u kategoriji najboljeg glumca
Nominacija za nagradu Europske filmske Akademije u kategoriji najboljeg glumca

Premijerno prikazan u službenoj konkurenciji festivala u Veneciji, Queer je adaptacija istoimene novele Williama S. Burroughsa.  Godina je 1950. William Lee, američki je iseljenik koji živi u Mexico Cityju dane provodi družeći se s nekolicinom drugih članova male američke zajednice. On je zanimljiv sugovornik i upečatljiva osoba, ali je i očajnički usamljen, sredovječni ovisnik sa uznemirujućom sklonošću oružju. Njegov susret s Eugeneom Allertonom, iseljenikom i bivšim vojnikom, koji je upravo pristigao u grad, po prvi puta će mu pokazati da je možda konačno moguće ostvariti intimnu povezanost s drugim ljudskim bićem. Njihovo putovanje u Amazoniju  dovest će do niza neočekivanih susreta i pružiti Leeju otrežnjujuće lekcije o onome što je Burroughs nazvao "algebrom potrebe".

„Guadagnino se koncem 2024. godine sa scenaristom Izazivača (Challengers), američkim dramatičarom i književnikom Justinom Kuritzkesom, posvetio projektu koji navodno sanja ostvariti od svoje sedamnaeste godine, filmskoj adaptaciji nedovršenog spisa Williama S. Burroughsa, novele Queer. Novela i film prate Burroughsovog autofikcionalnog protagonista Williama Leeja (izvrsni Daniel Craig) koji u Meksiku pedesetih godina prošlog stoljeća životari ubijajući se heroinom te zavodeći lokalne mladiće. Iako je jasno nagoviješteno da u otrcanim motelima neonskih svjetala – jer Guadagnino u Queeru općim planovima maksimalno iskorištava kinematografski potencijal nestvarnih geometrijskih pejzaža meksičke arhitekture i mutnih interijera jeftinih kafića – ležerno spava s brojnim muškarcima, Lee se uskoro fiksira na mladog vojnika Eugenea Allertona (Drew Starkey).

Prvoloptaški kritički dojam da je Queer u dubljem smislu Guadagninovo djelo od filmova poput Suspirije ili Izazivača dodatno je osnažen redateljevim izjavama da je ovo “njegov najosobniji film” te da se nada da bi se “brojni i prilično skandalozni” prizori homoseksualnog seksa dopali njegovim redateljskim uzorima. Premda se pojam skandaloznosti može doimati kao odveć snažan atribut za većinom nagoviješteni seks i tek nekoliko kadrova muške golotinje, kritičarke i kritičari koji su premijeri filma prisustvovali na festivalima u Veneciji i New Yorku zapazili su da je muški dio publike glasno negodovao na prizore muške homoseksualnosti. Dvostruka konotacija naslova filma i pozadinske novele iz 1985. godine možda nije samo sporedna lingvistička crtica ni provizorno zapažanje o fleksibilnosti žargona, nego relevantan prikaz alternativnih oblika žudnje u društvu kojem je i dalje neugodno autentično otvarati tematiku seksualnosti.“

Hana Samardžija, Jutarnji List